Er is geroezemoes rondom menstruatieverlof. In Spanje, Japan, Indië en in Italië bijna, Zuid-Korea, Thailand, Taiwan, Cambodja het er al. In Nederland nog niet.
Ik denk dat het best fijn zou zijn als je tijdens de ergste dagen van je cyclus thuis kunt blijven. Zo heb je tenminste geen last meer van generalistische opmerkingen als ‘ze heeft haar maandelijks probleem’. Je in je veilige thuisomgeving vervelend, ziek zwak en misselijk voelen klinkt dan zo gek nog niet. Niet meer steeds hoeven opletten dat je niet doorlekt en je afvragen of iemand iets ruikt.
En wanneer je dan eindelijk niet meer ongesteld wordt, kom je als vrouw in de overgang: opvliegers, hoofdpijn, pijn in je gewrichten. En soms ben je zo moe, dat je liever in bed wil blijven liggen. Een hele tijd vooraf aan de typische overgangskenmerken begint dit al. En meng daar nog wat stress bij dan heb je alle ongemakken versterkt aanwezig. Een vervelende, frustrerende situatie, allemaal door je hormonen. Maar wat is aan deze klachten te doen, behalve thuis blijven van werk?
Een natuurlijke oplossing
Kun je aan de vrouwelijke hormonale bijwerkingen iets doen zonder meteen naar de pil en andere medicijnen te grijpen? Ja dat kan.
Normale menstruatiepijnen zijn buikpijn en krampen. De ene vrouw heeft hier meer last van dan de andere. Ook de overgang heeft zo zijn ongemakken. En ook hier heeft de ene vrouw meer last van dan de andere. Vaak zorgt de verkeerde voeding, beweging en stress ervoor dat je ongemakken verergeren en / of er nog meer ongemakken ontstaan. Met rust, voeding en leefstijl kun je al heel veel klachten voorkomen.
Natuurlijk kunnen ook andere ziektes voor deze klachten zorgen, zoals endometriose, vleesbomen (fibromen), poliepen, bekkenontsteking, verminderde functie van de schildklier, bloedstollingsaandoeningen, een spiraaltje of een operatie. Hier ga ik in deze blog niet verder op in. Ook bij deze onderwerpen helpt de juiste rust, voeding en beweging: leefstijl. In deze blog ga ik eerst in op de vrouwelijke hormonale cyclus en hoe interessant deze wel niet is.
De vrouwelijke hormonale cyclus
Gemiddeld is een meisje tussen 11 en 15 jaar als ze de eerste menstruatie krijgt. De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen. In deze 28 dagen zijn steeds andere hormonen aan het werk. Ook de symptomen en energie die je hebt binnen deze 28 dagen varieert. Er zijn vijf verschillende cyclus hormonen in deze 28 dagen aan het werk.
Laat ik je even aan deze hormonen voorstellen:
Oestrogeen, dit kennen we allemaal als vrouwelijk hormoon.
Dit hormoon zorgt ervoor dat een eitje gaat groeien. Dit zorgt ook voor de verandering van het slijmvlies in de baarmoederwand zodat er zich een eitje na de bevruchting in kan nestelen. Dit hormoon is vooral in de eerste twee weken (gerekend vanaf de 1e menstruatie-dag) aan het roer.
Oestrogeen zorgt ook voor een mooie strakke huid, voor je goede humeur na je menstruatie en dat je botmassa in stand wordt gehouden. In week 2 en 1ste helft van week 3 na je menstruatie heb je het meeste aanmaak van dit hormoon en hierdoor heb je heel veel energie.
In de tweede helft van week 3 daalt het oestrogeen waardoor je minder energie hebt, vaak al hoofdpijnklachten hebt en je meer snaaimomenten kent. Om ervoor te zorgen dat je oestrogeen aanmaak goed gebeurd zijn er twee hormonen die een rol spelen: het FSH en LH (hypofyse hormoon).
Hypofyse hormoon FSH
Voor veel vrouwen een onbekend hormoon, maar wel een belangrijk. Ik zet dit hormoon op de tweede plek omdat dit ervoor zorgt dat oestrogeen wordt aangemaakt. Dit hormoon is nodig voor de opstart van de oestrogeen aanmaak, zodat de eicellen zich ontwikkelen en verder gaan met de aanmaak van oestrogeen. Samen met het oestrogeen zorgt dit hormoon ervoor dat de eitjes in de eierstokken rijpen. Stijgt het oestrogeen door de rijpende eitjes dan stopt de aanmaak in de hypofyse van dit FSH hormoon.
De bedoeling is dat maar één eicelletje uitgroeit tot een volwassen, gezond eicel. Zou het FSH hormoon niet stoppen, dan zouden heel veel eicellen uitgroeien en dat is niet de bedoeling. Wij vrouwen zijn niet gemaakt om heel veel kinderen tegelijk te baren.
Hypofyse hormoon LH
Dit hormoon zorgt ervoor dat we een eisprong krijgen. Dat de dominante gerijpte eicel vrijkomt uit de eierstok.
Progesteron, ook wel het vruchtbaarheidshormoon genoemd.
Op het moment dat de eicel vrijkomt maakt deze eicel buiten oestrogeen ook progesteron aan. Dit hormoon is nodig zodat de slijmwandcellen in je baarmoeder doorrijpen en een bevruchte eicel zich in gezonde slijmwandcellen kan innestelen.
Progesteron werkt op de schildklier en laat de lichaamstemperatuur stijgen. Aha, vandaar de temperatuur meting om te herkennen dat je vruchtbaar bent. Ja dat heeft hiermee te maken.
Dit hormoon zorgt voor rust, waardoor je beter kunt doorslapen. Daarnaast zorgt het er ook voor dat je baarmoeder en darmspieren wat verslappen. En als de ontlasting te lang in de dikke darm blijft dan wordt veel vocht ontnomen waardoor je last kan krijgen van obstipatie. Het kan dus zijn dat je hierdoor lastiger poept.
De PMS (pre menstruele) klachten nemen toe in week 4 waarna je menstruatie start. In week 4 is je progesteron (en oestrogeen) het laagst of beter gezegd er is geen aanmaak meer van beide hormonen. Je voelt je dan vaak moe.
Na je 35ste levensjaar daalt de aanmaak van progesteron. Waardoor ook al pre menopauze klachten merkbaar worden.
Testosteron, het ‘mannen’ hormoon.
Ook daarvan maken we een beetje aan om een goede cyclus te hebben, of beter gezegd zin in seks te hebben.
In de hele cyclus hebben we na de tweede week (gemeten van de 1ste dag van de menstruatie) kort een testosteron piek. Op het moment dat progesteron aanmaak begint. Je eitje en de slijmwand wordt op dit moment klaargemaakt voor een bevrucht eitje. Echter, dit moet dan wel worden bevrucht. En vandaar dat onze hormonen ons daarbij helpen om ons vrouwen seksueel wat actiever te maken. Ook zorgt testosteron voor spieropbouw, lichaamsbeharing en talgaanmaak.
“ONS LICHAAM EN HORMONEN EEN WONDERBAARLIJK GEBEUREN, ELKE MAAND WEER”
De overgang
Deze start gemiddeld al op je 35ste levensjaar. De productie van het vrouwenhormoon progesteron laat na. Overgangsklachten zijn dan soms voelbaar:
- Veranderde menstruatie
- Opvliegers
- Nachtelijk transpireren
- Stemmingswisselingen
- Vermoeidheid
- Gevoelige borsten
- Meer premenstruele (PMS) irritaties met hoofdpijn
En ook andere invloeden versnelt het proces van de pre menopauze: roken, verkeerde voeding, stress en bestraling bij kanker. En daarnaast natuurlijk ook bij het verwijderen van de eierstokken of de baarmoeder.
Aan roken en de verkeerde voeding kun je iets doen door je levensstijl aan te passen en ongezonde gewoontes af te leren. Niet makkelijk maar met goede begeleiding wel te doen.
Bij bestraling is er minder aan te doen maar ook hier is gezonde voeding en beweging aan te raden.
Bij de verwijdering van de eierstokken is het aan te raden om meteen met een hormoontherapie te starten om overgangsklachten sterk te verminderen.
Vaak wordt de toename van gewicht aan de overgang toegewezen. Terwijl de verandering van de leefsituatie / leefstijl hier de oorzaak van is.
Zo dit waren de hormonen die ervoor zorgen dat jij je als vrouw goed en slecht voelt.
Heb je veel stress dan...
Werkt de hormoonhuishouding niet zoals het hoort, dan kunnen de menstruatie klachten verergeren: pijnlijke borsten, vocht vasthouden, migraine, stemmingswisselingen. En bij de (pre) overgang komen hier de opvliegers, nachtelijk zweten, vermoeidheid enzovoorts bij. En bij hele erge vermoeidheidsklachten wordt vaak gedacht aan een burn-out. Terwijl dit niet altijd zo is!
Deze disbalans in je hormonen komt dan door stress.
Waarom? Door de stresshormonen die dominant zijn. Want deze hormonen zorgen ervoor dat we overleven. Ze gaan de dienst uitmaken als het om leven en dood gaat. Tenminste heel vroeger ging het in onze westerse wereld om leven en dood. Nu we geen hongersnoden, natuurlijke vijanden meer hebben gaat het meer om hoe we tegen dingen aankijken, hoe lekker we in ons vel zitten, de omgeving waarin we leven, en ook onze gezondheid. En dit laatste is een kip en ei verhaal.
Zodra we (onbewust) gevaar ervaren dan treedt ons overlevingsmechanisme in werking. Ons overlevingsbrein (oerbrein, reptielen brein) geeft een seintje naar een ander deel van ons brein (de hypothalamus), deze seint naar onze bijnieren ‘gevaar’ en de bijnieren maken dan razend snel adrenaline en non adrenaline aan. Het gevoel van een adrenaline boost ken je: opgewonden, snellere hartslag, je bent alert op alles, je wilt presteren. Duurt dit gevoel kort dan is het ook wel weer een lekker gevoel, want je kunt presteren, vaak zit je in je flow en lukken de dingen, je maakt meters.
Naast het hormoon adrenaline maken de bijnieren meer cortisol aan. Dit hormoon zorgt ervoor dat er meer suiker in het bloed komt zodat alle organen, cellen, die nodig zijn om te presteren (vluchten, vechten) voorzien worden met suiker – energie (voeding). Je hart, je spieren, je longen, je ogen, je oren, je hersenen. Die andere organen, zoals je darmen, maag, en je immuunsysteem krijgt het minimum aan voeding, het wordt stil gelegd. Want dit heb je niet nodig om te overleven van dit kortdurende gevaar.
Als ik terug ga in de tijd toen wij mensen nog prooidieren waren, dan herstelde dit proces op het moment dat we het gered hadden. We gingen dan weer terug in rust toestand. En ons rust systeem startte weer op. Het hormoon cortisol gaat dan weer naar een normaal niveau, de hartslag neemt af, de bloeddruk gaat terug naar normaal, de spijsvertering start weer op.
Echter doordat we niet achterna worden gezeten door een natuurlijke vijand maar vaak door onszelf, stopt de stress niet. We blijven in een soort prestatie situatie hangen. Waardoor het dominante systeem aan het roer blijft. Wil je meer weten wat de gevolgen zijn lees dan mijn blogs: Onbekende gevolgen van chronische stress – En Wat Nu en Lichamelijke klachten door stress – En Wat Nu.
Tel hierbij de stress op die we vrouwen hebben door de menstruatiepijnen en/of de overgangsklachten (ook andere lichamelijke aandoening kunnen hiervoor zorgen) dan blijf je in een soort stresstoestand. En als stress maar lang genoeg duurt dan veranderd je leefstijl en voeding. En de klachten verergeren nog meer waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt.
In mijn volgende blog ga ik in op wat je tegen deze stress kan doen. Je kan altijd contact met mij opnemen voor een vrijblijvend informatiegesprek, wie weet kan ik je verder helpen. Nu weet je in ieder geval iets meer over je menstruatiecyclus en waarom ik het niet zo’n gek idee vindt om inderdaad tijdens de ‘ergste’ dagen thuis te kunnen blijven van werk. Wat vind jij?
