Stresssymptomen

Helemaal in het begin van mijn start als coach, het zal eind 2015 zijn geweest, kwam een client bij mij die maar niet wist wat er met hem aan de hand was.

Als ik de persoon moet beschrijven dan had hij geen bos haar en ook geen kaal hoofd maar plukjes haar. Hij oogde erg grauw en onrustig terwijl hij stil tegenover me zat.

Tijdens de intake stel ik altijd vragen over de gezondheid:

Hoe slaap je? Hoe kun je inslapen? Heb je een normale ontlasting (en om dat na te gaan laat ik de bristol ontlastingscore kaart zien). Heb je moeite om je te concentreren? Heb je hoge bloeddruk? Is er de laatste tijd een verandering geweest in je leven?

Met deze vragen wil ik de stress symptomen achterhalen. Ook bij deze persoon. Hij had zoveel stress en ook al zolang dat hij het niet meer herkende. Al pratend kwamen we erachter waar de stress vandaan kwam en ben ik begonnen met de 9 halte begeleiding die succesvol uitpakte. We kwamen achter zijn (werk)stresssoren en zijn zo gaan werken aan zijn rust, vitaliteit, veerkracht en werkten aan zelfstressmanagement. En als laatste hebben we onderzocht in hoeverre zijn werk nog aansluit bij zijn wensen en behoeften.

Laten we beginnen bij het begin:

Wat zijn stress symptomen?

Stresssymptomen zijn lichamelijke – mechanische, mentale en emotionele tekenen die kunnen optreden als reactie op stressvolle situaties of omstandigheden. Deze symptomen verschillen van persoon tot persoon en kunnen een breed scala aan klachten omvatten, zoals lichamelijk spanning, angst, depressie, slaapproblemen, concentratieproblemen, verandering in eetlust enz.

Daarom stel ik alle vragen om erachter te komen welke klachten dat iemand nu echt heeft.

Waarom hebben we die stresssymptomen?

Stresssymptomen dienen als waarschuwingssignalen van het lichaam en de geest dat er een overmatige belasting van spanning wordt ervaren. Ze willen je aangeven dat het nodig is om manieren te vinden om stress te verminderen en te beheersen. Het herkennen en begrijpen van stresssymptomen is belangrijk om effectief met stress om te gaan zodat je gezond blijft en je welzijn blijft behouden.

Meest voorkomende symptomen:

Fysieke en mechanische klachten:

• Spierspanning, vooral in de nek, schouders en onderrug. Hierdoor kunnen de mechanische klachten ontstaan in bijvoorbeeld de nekgewrichten, spierpijn.
• Hoofdpijn en/of migraine
• Maagklachten, zoals buikpijn, diarree of obstipatie
• Vermoeidheid en gebrek aan energie
• Slaapproblemen zoals slapeloosheid, moeite met in slaapvallen of doorslapen
• Duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd
• Hartkloppingen
• Huidproblemen zoals acne, eczeem of psoriasis
• Overmatig zweten, trillende handen

Mentale klachten

• Angstgevoelens, constante zorgen en nervositeit
• Depressieve gevoelens zoals verdriet, hopeloosheid en somberheid
• Prikkelbaar, veel stemminswisselingen
• Concentratieproblemen en moeite met het verwerken van informatie
• Vergeetachtigheid en moeite met herinneren
• Negatieve gedachte en veel zelfkritiek
• Verminderd libido en seksuele problemen
• Overmatig piekeren – constant malen

Gedragsmatige – sociale klachten

• Terugtrekking uit sociale activiteiten en isolatie
• Conflicten in relaties, zowel persoonlijke als professionele
• Verminderde productiviteit en moeite om dingen af te krijgen
• Toevlucht nemen tot ongezonde gewoonten, zoals roken, overmatig drinken of overeten
• Uitstelgedrag of niet de verantwoordelijkheid nemen
• Veranderingen in gedrag

Het is belangrijk om op te merken dat jouw klachten stresssymptomen kunnen zijn en dat die bij iedereen anders zijn. Dit is afhankelijk van de individuele reactie op stress.

Waarom is het bij iedereen anders?

Stress is een complexe reactie van je lichaam om te kunnen overleven. En die is bij iedereen hetzelfde. Het is een in de evolutie van ons mensen meegenomen neurologisch fysieke reactie van je lichaam. Dit wordt ook wel de vecht of vluchtreactie genoemd. En dit gaat zo:

Je detecteert een gevaar, dit kan zijn door het zien, horen of voelen. De hersenen pakken dit signaal op en beoordelen dit. Dit is een beoordeling van enkele milliseconden. En dan reageren je hersenen meteen door elektronische signalen door te geven via de neurotransmitters “gevaar” naar bepaalde gebieden in je hersenen. Die geven via hormonen weer een seintje aan je bijnieren “we moeten vluchten, vechten of bevriezen”. Deze bijnieren maken dan vliegensvlug adrenaline aan.

Je herkent dit wel, als je de weg over wilt steken en er komt heel snel een auto om de hoek vliegen. Je springt terug, je voelt je hart in de keel kloppen en je ademhaling is versnelt en soms heb je het zweet in de handen staan.

Een heel goed mechanisme van ons lichaam om te kunnen overleven. Na het gevaar krijgen de hersenen normaal weer een seintje “het is veilig” en de rust keert terug.

Dit is anders als dit seintje niet komt. Dan is er sprake van langdurige stress die chronisch kan worden. En de reactie op langdurige stress die kan verschillen, en komt o.a. door:

Biologische verschillen, de een kan van nature beter omgaan met stress dan de ander. Je erft het gewoon van je ouders. Je ziet vaak binnen families dat het een ‘nerveuze’ uitstraling heeft. Het is een gegeven.

Persoonlijkheid; extraverte mensen blijven sociaal actief en zoeken vaak ook hulp, praten erover. Terwijl introverte mensen zich veelal terugtrekken, geen gesprek aangaan en het zelf willen oplossen (binnen fitter). Ook maakt het uit hoe je tegen de dingen aankijkt, je perceptie: is het glas halfvol of halfleeg. Je overdenkt dingen graag om het op te lossen en blijft maar piekeren dit werkt erg stress verhogend (download het spel ‘in 2 minuten van het piekeren af’).

Levenservaring; Vroegere ervaringen met situatie kunnen ervoor zorgen dat je gevoeliger bent voor stress bijvoorbeeld door eerdere traumatische gebeurtenissen of nog niet voldoende veerkracht opgebouwd waardoor je niet weet hoe jij ermee om kunt gaan.

Copingsstrategie; Het je een actieve Copingsstrategie of een passieve, bijv. hoe je problemen op lost: ga je ze uit de weg of pak je ze aan, zoek je hulp hierbij of wil je het alleen doen. Vlucht of vermijd je of ga je vechten. Ga je dan vluchten en vechten door ongezond te eten, te blijven werken zonder te rusten en te relativeren, ga je meer koffie drinken, drugs gebruiken of roken?

Je omgeving; De sociale en fysiek omgeving waarin je leeft, je werk – gemeenschappen / verenigingen, familie / gezin, en woonomgeving, kan het stressniveau beïnvloeden. Ondersteunende sociale netwerken en een gezonde leefomgeving kunnen de effecten van stress verminderen.

Weet dat de aard en hevigheid van de stressoren door iedereen anders wordt ervaren. De hierboven genoemde kenmerken hebben hier invloed op. Wat de een als stress ervaart kan voor de ander helemaal niet zo ervaren worden.

Extra biologische factoren bij vrouwen

Ik wil nog even op de biologische factoren ingaan bij vrouwen die in de pre-menopauze zitten. Deze fase ligt gemiddeld tussen de 35 en 45 jaar oud.

Als een vrouw korter bij haar overgang komt of erin zit dan krijgt zij te maken met dezelfde fysieke en mechanische klachten. Daarom dat er vaak niet duidelijk is wat het is als een vrouw rond haar 40^ste met deze klachten naar de dokter gaat of bij een therapeut aanklopt, want het kunnen al overgangsklachten zijn of het zijn stressklachten. En het kan zoveel anders ook nog zijn. Maar laten we ervan uit gaan dat het een van deze twee klachten is: overgang of stress

Om er zeker van te zijn welke van deze twee, stress of overgang, aan het woord is ga ik altijd beginnen met je stress te verlagen. Je zult zien, ook al begint je overgang, de klachten nemen dan af. Want door ook maar een beetje stress, nemen je vrouwelijke hormonen abrupt af waardoor je stressklachten heviger zijn. Ga je meer rusten en ontspannen, dan zullen je vrouwelijke hormonen (die sowieso al vanaf je 35^ste verminderen) weer beter aangemaakt worden.

Een belangrijke factor van je sociale en fysieke omgeving is werk

Heeft werk invloed op je stress? Ja het heeft een aanzienlijke invloed op je stress, zowel positief als negatief. Dit heeft te maken met verschillende factoren.

Negatieve factoren:

• Hoge werkdruk; dit is op het moment bij veel werkgevers aan de orde: overmatige werklast, strakke deadlines en het gevoel om constant onder druk te staan.
• Onzekerheid en instabiliteit; de afgelopen maanden staan steeds meer bedrijven in de media die gaan sluiten, reorganiseren, of de productie verminderen bijvoorbeeld NedCar in Born. Mensen hebben dan onzekerheid over de baan, over hun toekomst, hun financiële zekerheid en noem maar op. Dit zorgt voor extra stress.
• Onevenwichtige werk-privébalans; wanneer het werk eist dat mensen te veel tijd en energie besteden aan werk en er weinig tijd overblijft voor persoonlijke ontspanning en relaties dan kan dit tot stress leiden. Misschien herken je het wel de collega app op je telefoon, de laptop die je mee naar huis neemt om toch nog de e-mails te lezen of om het werk van morgen voor te bereiden (ook in je vakantie).
• Conflicten; Relatieproblemen en conflicten met collega’s of leidinggevende. Of als het bedrijf niet meer aan jouw normen en waarden voldoet dan kom je in een intern conflict met jezelf. Dit kan allemaal je stress verhogen.
• Interessante werkomgeving; Mensen om je heen die intensief aan het werk zijn, of work-a-holics, zo loyaal dat ze ook thuis blijven doorwerken, blijven overwerken en alles over hebben voor de werkgever. Dit kan aanstekelijk werken waardoor jij gaat meedoen, je bijna gedwongen wordt om mee te doen zodat je erbij blijft horen. Dit werkt stress verhogend.
• Lange werktijden; overuren, overmatige lange werkdagen zonder dat er voldoende rustmomenten tussendoor zijn of rustdagen om weer bij te tanken. Dit kan leiden tot mentale en fysiek uitputting.
• Taakeisen; taken die herhaaldelijk saai of repetitief zijn kan leiden tot verveling en stress. Maar ook taken die te zwaar en niet oplosbaar zijn kunnen leiden tot alsmaar op je teken lopen en geen oplossing vinden en deze kunnen ook leiden tot stress en mentale uitputting.

Positieve factoren:

• Voldoening en prestatie; het behalen van doelen, je professionele groei. Succes kan positieve gevoelens genereren en hiermee de stress verminderen.
• Steunend sociaal netwerk; Heel vaak kunnen we met onze collega’s over vanalles en nogwat praten, onze zorgen ter sprake brengen, hulp krijgen bij problemen. Een professionele en positieve relatie met collega’s en leidinggevende kan de stress verlagen.
• Flexibiliteit; Hiermee bedoel ik dat je werkgever toestaat dat je werkrooster flexibel kan zijn in bepaalde situaties privé waardoor het mogelijk is om je leven meer in balans te brengen bij onvoorziene gebeurtenissen. De wet geeft die ruimte al, kijk eens bij Wet Arbeid en Zorg (WaZo). Zo kun je ouderschapsverlof opnemen, en is er ook crisisverlof. En zeker moet je werkgever hieraan mee willen werken.
• Autonomie en controle; In hoeverre kun jij je werk zelf inplannen, besluiten nemen of pauze nemen. Hoe meer jij zelf dit kan en mag regelen tot voor jou een acceptabel niveau, des te minder stress zul je ervaren.
• Waardering en erkenning; een complimentje op zijn plaats is altijd leuk om te krijgen, het verhoogd je gevoel van eigenwaarde, je zelfvertrouwen neemt toe en werkt stress verminderend.

Het is dus belangrijk om op te merken wat jouw individuele reacties op werk zijn. Deze reacties kunnen verschillen met je collega’s. Wat voor jou stressvol is, kan voor je collega misschien niet hetzelfde effect hebben. Het beheer van werkstress omvat vaak het identificeren van jouw stressfactoren. Waarna je dan hulp kunt inzetten passend bij jou stressoren. Hierbij kun je denken aan timemanagement strategieën, het zoeken naar sociale steun, het (durven) stellen van grenzen, een professioneel werkstress coach in de arm pakken. Een gezonde balans tussen werk en persoonlijk leven en het creëren van een ondersteunende werkomgeving zijn cruciaal voor het verminderen van werkstress.

Een eerste stap die je kunt zetten is het ‘check White paper werkstress’ te downloaden. In deze White paper geef ik je al wat handvaten en tips om stress te verminderen. Of kijk in mijn online trainingen en meld je aan.

Conclusie

Stresssymptomen zijn een gevarieerde scala aan lichamelijke, mentale en emotionele tekenen die kunnen optreden als reactie op stressvolle situaties. Ieder persoon ervaart de stress op een andere manier en de stresssymptomen kunnen ook van persoon tot persoon variëren. Ze kunnen langdurig zijn of kortdurend zijn. De duur en hevigheid van het gevoel van stress bepaald de toename van de stressklachten zoals de fysieke klachten: spierspanning, hoofdpijn, maagklachten, vermoeidheid en slaapproblemen. Je mentale problemen: angst, depressie / somberheid, prikkelbaarheid, negatieve gedachten en concentratieproblemen. En je gedragsmatige waarbij jij soms niet meer jezelf hierin herkent: sociale terugtrekking, relatieproblemen, en ongezonde copingsmechanismen.

Het begrijpen van deze componenten is van cruciaal belang om stress te herkennen en effectief te kunnen beheren. Weet dat stress ernstige gevolgen kan hebben voor je gezondheid en het welzijn van jou. Het is daarom heel belangrijk om passende stappen te ondernemen om stress te verminderen en te voorkomen.

Ik wil je graag begeleiden en kijk ernaar uit om je te verwelkomen op jouw reis naar een leven vol balans, vitaliteit en werkplezier. Samen kunnen we de balans herstellen en je vreugde in je werk en leven terugbrengen.

Schrijf je nu in voor de 9 haltes workshop 3 x 3 dagen op de boerderij of voor een individueel op maat traject om samen te bouwen aan een stralende toekomst!